Ξεχασμένες γωνιές της ορεινής Ελλάδας: Κοντόγιαννη, Δερμάτι

«Αυτοί είναι οι τόποι που ελάχιστα αλλάξαν στο πέρασμα του χρόνου, οι τόποι που ακόμα αντιστέκονται. Ο χρόνος εδώ φαντάζει σταθερός, κολλημένος σε ασυνήθιστους ρυθμούς, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα, αυτή είναι η αληθινή αίσθηση της ελευθερίας...»

   Το Δερμάτι είναι από τα χωριά που δύσκολα ανακαλύπτεις, κι αν τύχει και το κάνεις, απορείς με την αγριάδα τους. Φωλιασμένο σε μιαν απότομη πλαγιά (μάλλον...χαραμάδα), ανάμεσα σε δυο παράλληλες, βραχώδεις κόψεις στα νότια του όγκου της Χελιδόνας, στέκει έρημο πλέον και ξεχασμένο να θυμίζει σε όποιον κάνει τον «κόπο» να ρίξει την ματιά του κατά 'κει, ότι οι άνθρωποι κάποτε ήταν πραγματικοί ήρωες. Ακόμη και το να ανέβει κανείς εκεί, μέσω του δρόμου που σαν κουλουριασμένο φίδι σκαρφαλώνει απότομα το βουνό, αποτελεί πρόκληση.

  Πώς κατάφερναν άραγε οι Δερματιώτες και επιβίωναν εκεί πάνω; Με ποιά δύναμη «δάμαζαν» την ελάχιστη αλλά πολύτιμη γη που επέλεξαν να κατοικήσουν, προκειμένου να εξασφαλίσουν τα προς το ζην; Τι τους ώθησε να σκαρφαλώσουν σ΄αυτή την αετοφωλιά; Ο σύγχρονος άνθρωπος ποτέ δεν θα καταλάβει...

   Το Δερμάτι είναι χτισμένο σε αναβαθμίδες (πεζούλες), σε μια στενόμακρη και επικλινή κοιλάδα με  υψόμετρο που κυμαίνεται από τα 730 μέτρα  (είσοδος στο χωριό) μέχρι και τα 1.000 μέτρα, όπου βρίσκεται το κέντρο του χωριού με τον ιερό ναό της Αγίας Παρασκευής και το δημοτικό σχολείο. Η θέα από εδώ είναι εκπληκτική. Κάτω χαμηλά τα «Διπόταμα», όπου ενώνεται ο Καρπενησιώτης με τον Κρικελλοπόταμο και δημιουργούν τον Τρικεριώτη, και τριγύρω παντού βουνοκορφές: η οροσειρά του Παναιτωλικού στα νότια & δυτικά, και στα ανατολικά ο όγκος της Καλιακούδας, με τις μυτερές κορυφές Κεραμίδι και Πύργος να κλέβουν την παράσταση.

  Παλιότερα, όταν το χωριό κατοικούνταν, μερικές οικογένειες κατέβαιναν χαμηλότερα στον συνοικισμό Κοντόγιαννη (που βρίσκεται δίπλα στον Τρικεριώτη ποταμό) για να περάσουν τον χειμώνα, κι όταν καλοκαίριαζε ανέβαιναν ξανά στο Δερμάτι. Η αγριάδα του τόπου όμως, και το τέλος εκείνων των εποχών, ανάγκασαν αρκετούς από αυτούς να φύγουν οριστικά και να χτίσουν νέο χωριό, το Νέο Δερμάτι, που βρίσκεται σε «άνετη» τοποθεσία δίπλα στο Νέο Μικρό Χωριό, στην Ποταμιά. Οι λιγοστοί κάτοικοι που αρνήθηκαν να φύγουν και είχαν απομείνει στο παλιό Δερμάτι, δεν ζουν πλέον... και μαζί τους, ούτε και το χωριό.

Γενική άποψη του φοβερού όγκου της Χελιδόνας (1.974μ.), από την κορυφή Πύργος.
Κάτω δεξιά διακρίνεται το «μετέωρο» Δερμάτι...


Η Καλιακούδα (2.099μ.) και κάτω το Δερμάτι, από την κορυφή Νεραϊδοβούνι, του Παναιτωλικού όρους.

Δερμάτι. Από την πρώτη κιόλας ματιά, κερδίζει τις εντυπώσεις!
Κάτω δεξιά, ο δρόμος από Ασπρόπυργο προς Προυσό.

Ακόμα μία άποψη. Η τραχύτητα σ' αυτόν τον τόπο περισσεύει! Τέρμα δεξιά ο Καρπενησιώτης ποταμός λίγο πριν συναντηθεί με τον Κρικελλοπόταμο, και στο βάθος (πάνω δεξιά) το χωριό Καρίτσα.

Ο συνοικισμός Κοντόγιαννη, τα «χειμαδιά» του Δερματιού. Πανέμορφη γωνιά λίγο πιο πάνω από την κοίτη του Τρικεριώτη.

Κοντινή ματιά στο ηρωικό Δερμάτι...

Η χαρακτηριστική στροφή του δρόμου που ενώνει τον Ασπρόπυργο (Αντράνοβα) με τον Προυσό!

Ακριβώς πίσω, μια επίσης χαρακτηριστική στροφή του δρόμου για Δερμάτι...

Ο όγκος της Χελιδόνας από τον δρόμο για Προυσό. Κάπου εκεί απέναντι, βρίσκεται το Δερμάτι...

Αριστερά το εντυπωσιακό Τρύπιο Βνι (1.695μ.).

Πόση ομορφιά να χωρέσει σε μια φωτογραφία...

Το Δερμάτι, με φόντο την ψηλότερη κορυφή της Χελιδόνας (1.974μ.), την ανώνυμη (1.780μ.) και το Ψηλό (1.690μ.).

Δερμάτι. Στο βάθος η ανώνυμη κορυφή (1.780μ.) της Χελιδόνας.

Ορεινό μεγαλείο!

Το Δερμάτι «εκ των έσω»:

Δερμάτι. Στην απέναντι βραχώδη κόψη, διακρίνεται το μονοπάτι που οδηγεί στον συνοικισμό Κοντόγιαννη. Βουνοκορφές του δυτικού Παναιτωλικού, κλείνουν τον ορίζοντα στο βάθος...

Το μονοπάτι για Κοντόγιαννη, με φόντο το Νεραϊδοβούνι (1.781μ.) και τον Κούτουπα (1.795μ.), του Παναιτωλικού όρους.

Το κέντρο του χωριού, με φόντο τις άγριες βουνοκορφές της Καλιακούδας: Πύργος (1.629μ.) και Κεραμίδι (1.547μ.). Διακρίνονται η Αγία Παρασκευή, το δημοτικό σχολείο και το καμπαναριό του ναού.

Το δημοτικό σχολείο και το καμπαναριό. Στο βάθος το Κεραμίδι (1.547μ.).

Δερμάτι. Ο... περιπετειώδης δρόμος που σκαρφαλώνει στο χωριό, και στο βάθος οι βουνοκορφές του ανατολικού Παναιτωλικού: Μέγα Ίσωμα (1.660μ.), Τριανταφυλλιά (1.817μ.) και Ξεροβούνι (1.660μ.). Στο κέντρο, ο Κρικελλοπόταμος, λίγο πριν ενωθεί με τον Καρπενησιώτη ποταμό.

Απέναντι, ο δρόμος από Προυσό προς Ασπρόπυργο, και η βουνοκορφή Πύργος (1.569μ.).

Στο κέντρο του χωριού. Το δημοτικό σχολείο ανακαινισμένο, με φόντο το Ψηλό (1.690μ.) της Χελιδόνας. Στο βάθος αριστερά, τμήμα του Παναιτωλικού όρους και στη μέση ψηλά, διακρίνεται ελάχιστα το Τρύπιο Βνι (1.695μ.).

Ανατολικό Δερμάτι. Στο βάθος η Καλιακούδα (2.099μ.) και στο κέντρο ο οικισμός Ασπρούδια της Καρίτσας.

Ανατολικό Δερμάτι. Οι κάποτε πέτρινες σκεπές, αντικαταστάθηκαν με τσίγκο.

Το Κεραμίδι (1.547μ.). Ακόμα μια άποψη, με το Κουκουρεχόπουλο (1.656μ.) του ανατολικού Παναιτωλικού, στο βάθος δεξιά.

Γενική άποψη της θέας ανατολικά του χωριού. Ο φοβερός όγκος της Καλιακούδας (2.099μ.) κλείνει τον ορίζοντα...