Κατελάνος & Περίχωρα: Ανάβαση στο Τρύπιο Βνι, της Χελιδόνας

Από τότε που κάναμε τα πρώτα μας βήματα στο Παναιτωλικό κι αρχίσαμε να γνωρίζουμε τα γύρω βουνά που φαίνονται απ' τις κορφές του, η Χελιδόνα μάς έκανε ιδιαίτερη εντύπωση.

«Χοντροκομμένο» κι «άτσαλο» βουνό, σαν κάποιος αδέξιος τεχνίτης να το σμίλεψε με το ζόρι, χωρίς να ξέρει τι ακριβώς κάνει και -βεβαίως- χωρίς να καταλαβαίνει ότι αυτό που φτιάχνει είναι τελικά ένα αριστούργημα. Ένας εκτεταμένος και περίπλοκος όγκος με πολλές πτυχές, ράχες, κόψεις, χαράδρες, κορυφές και με τεράστια ποικιλομορφία στο ανάγλυφο, η οποία του προσδίδει πολυάριθμες διαφορετικές όψεις που ελάχιστα μοιάζουν μεταξύ τους, ανάλογα με την οπτική γωνία.

O κύριος όγκος της Χελιδόνας, με το φοβερό Τρύπιο Βνι στα νότια. Άποψη από την Καταβόθρα Παναιτωλικού.

Επιθυμία μας ήταν πάντα, να ανέβουμε στην Χελιδόνα από την δυτική πλευρά, δηλαδή από την πλευρά που αντικρίζουμε απ' το Παναιτωλικό. Χάρη στους ανθρώπους του χωριού Χελιδόνα (Λάστοβο) το οποίο βρίσκεται στους δυτικούς πρόποδες του βουνού, ανοίχθηκε αυτό το μονοπάτι πριν τρία χρόνια, κι από τότε το περπατάμε κάθε χρόνο. Πέρυσι κάναμε μια διάσχιση, ξεκινώντας από το χωριό Χελιδόνα και καταλήγοντας στο παλιό Μικρό Χωριό μέσω της Κόψης Αηλιάδων. Φέτος, ήρθε η σειρά μιας ακόμα πιο φοβερής και εντυπωσιακής διαδρομής...

Το Τρύπιο Βνι, από την κορυφή της Χελιδόνας.

Αφετηρία μας ξανά το Λάστοβο, όπου διανυκτερεύσαμε, και προορισμός μας ένας στόχος μακρινός κι άπιαστος για χρόνια: το Τρύπιο Βνι! Το δέος που σου προκαλεί η φοβερή του όψη όταν την αντικρίσεις, είναι απερίγραπτο. Κάστρο απόρθητο, που όσο το κοιτάς τόσο νιώθεις να μηδενίζονται οι πιθανότητες να καταφέρεις να βρεθείς στην κορυφή του. Οι νότιες ορθοπλαγιές του, κατρακυλούν μονομιάς από το υψόμετρο των 1.695 μέτρων, της κορυφής, σε υψόμετρο 380 μέτρων όπου βρίσκεται η κοίτη του ποταμού Τρικεριώτη.

Η ονομασία «Τρύπιο Βνι» (δηλαδή τρύπιο βουνό), φυσικά δεν θα μπορούσε να είναι τυχαία. Η κορυφή αυτή μοιάζει (και είναι όντως) τρύπια σε όλες τις πλευρές της, μιας και τα βραχώδη ζωνάρια που στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο συγκροτούν τον όγκο της, ακολουθούν καμπυλωτούς σχηματισμούς, δημιουργώντας κενά και σχισμές οι οποίες σε πολλά σημεία έχουν τη μορφή σπηλιών. Στην τοπική διάλεκτο αυτές οι σπηλιές ονομάζονται «Φούρνοι».

Το Τρύπιο Βνι (1.695μ.) με τον «Κείθε Φούρνο» (νότια όψη).
Στο βάθος δεξιά, η ψηλή κορυφή της Χελιδόνας (1.974μ.).

Το Τρύπιο Βνι χιονισμένο, με τους δυο μεγάλους «φούρνους» του.
Νοτιοανατολική άποψη, από τον Άννινο Παναιτωλικού.

Η κορυφή αυτή είναι τόσο ιδιαίτερη, που θα μπορούσε βάσει των χαρακτηριστικών της να θεωρηθεί ένα άλλο βουνό, ξεχωριστό από τον υπόλοιπο όγκο της Χελιδόνας, με τον οποίο βέβαια συνδέεται μέσω της μακριάς, ομαλής ράχης που ανηφορίζει βόρεια μέχρι την ψηλή κορυφή.

Υπερ-αιωνόβια μαλόκεδρα σκαρφαλωμένα στο Τρύπιο Βνι.

Εκτός από τους περίπλοκους βραχώδεις σχηματισμούς, τις σπηλιές και το εξαιρετικά τραχύ κι απότομο ανάγλυφο, χαρακτηριστικό γνώρισμα του Τρύπιου Βουνού είναι η αραιή -αλλά ταυτόχρονα- διάσπαρτη σε ολόκληρο τον όγκο του βλάστηση.

Αν εξαιρεθεί η βορειοδυτική πλευρά, όπου υπάρχει πυκνό ελατόδασος, σε όλο τον υπόλοιπο όγκο κυριαρχούν τα μαλόκεδρα. Τι άλλο θα μπορούσε να φυτρώσει και να αντέξει εκεί πάνω; Διασκορπισμένα εδώ κι εκεί, άλλα εν ζωή κι άλλα ξεραμένα εδώ και αιώνες, τα «σκληραγωγημένα» μαλόκεδρα στέκουν όρθια και διακοσμούν το βουνό με τα παράξενα σχήματα της κόμης τους ή με τα θεόρατα κουφάρια τους, δίνοντας μια παραπάνω νότα τραχύτητας στο όλο σκηνικό. Στα χαμηλότερα υψόμετρα κυριαρχούν το πουρνάρι και διάφορα άλλα είδη (ημι-)θαμνώδους βλάστησης.

Η «μύτη» του Τρύπιου Βουνού. Άποψη από τη Βελωτά.

Βουνοκορφές Χελιδόνας. Στο κέντρο το Τρύπιο Βνι.

Η φοβερή, νότια όψη της Χελιδόνας.

Όσον αφορά τους τρόπους προσέγγισης της κορυφής, αυτοί προφανώς δεν είναι πολλοί γιατί το ίδιο το βουνό δεν αφήνει και πολλά περιθώρια. Η πιο εύκολη (σε σύγκριση με τις υπόλοιπες) προσέγγιση γίνεται από την βόρεια πλευρά, μέσω του αυχένα - χαμηλότερου σημείου της μακριάς ράχης η οποία ενώνει την ψηλή κορυφή της Χελιδόνας με το Τρύπιο Βνι. Σ' αυτό το σημείο (υψ. 1.580μ.) μπορούμε να φτάσουμε με τρεις τρόπους: 1) κατεβαίνοντας από την ψηλή κορυφή, 2) ανεβαίνοντας από Δερμάτι και 3) ανεβαίνοντας από Λάστοβο. Ο τρίτος ήταν ο πιο βολικός για εμάς.

τρυπιο βνι χελιδονα ανατολικη οψη διαδρομη αναβαση

Η ανατολική πλευρά του βουνού και η διαδρομή από τον αυχένα
προς την κορυφή.

Το πρώτο κομμάτι της διαδρομής είναι το «κλασσικό», που ακολουθούμε ξεκινώντας από το Λάστοβο μέχρι να βγούμε στην μακριά ράχη της Χελιδόνας. Το τελευταίο κομμάτι, που είναι και το πιο εντυπωσιακό και πιο δύσκολο, φαίνεται σχεδιασμένο στην παραπάνω φωτογραφία.

Το Τρύπιο Βνι, από την Καστανιά.

Έχοντας βγει στον αυχένα, στην βόρεια βάση της κορυφής, συνεχίζουμε προς το Τρύπιο Βνι περνώντας στην ανατολική του πλευρά, την οποία τραβερσάρουμε περνώντας ανάμεσα από βράχια και τεράστια, αιωνόβια μαλόκεδρα, μέχρι να βγούμε σε κόψη με εντυπωσιακό χτένι πίσω μας.

Από 'κει η κορυφή δεν απέχει πολύ, αλλά υπάρχουν εμπόδια τα οποία και τραβερσάρουμε από τα ανατολικά. Έπειτα ακολουθούμε μια ράμπα που μας βγάζει στην κόψη της κορυφής και πολύ σύντομα βρισκόμαστε στο Τρύπιο Βνι, μια βραχώδη μύτη στη μέση του πουθενά, με μοναδική θέα και με μια αλλιώτικη αύρα κορυφής...

Η συγκεκριμένη ανάβαση θα μείνει για πάντα χαραγμένη στη μνήμη μας, για πολλούς λόγους. Η μοναδικότητα του βουνού, το δέος που προκαλεί, η πρώτη μας εξ επαφής γνωριμία με την κορυφή, ο περιορισμένος αριθμός προηγούμενων αναβάσεων εκεί, αλλά και ο «εγκλωβισμός» μας επί δύο ώρες στον αυχένα λόγω βροχής κατά την κατάβαση, δίνουν σ' αυτή την ανάβαση έναν ξεχωριστό χαρακτήρα: αυτόν που της αρμόζει.

Με το που χαράζει, έχουμε ήδη ξεκινήσει. Πίσω μας το χωριό, με φόντο το Νεραϊδοβούνι.

Σημείωση: οι αντάρες σε βουνοκορφές στις 6:30 το πρωί, δεν είναι καλό σημάδι.

Αρκετή ώρα αργότερα, στο «Διάσελο». Η καλύβα του Τσιαντή και στο βάθος ο στόχος μας.

Στη μέση ο αυχένας και δεξιά το Τρύπιο Βνι.

Κοιτώντας προς Χελιδόνα, Βελωτά, Σταυροχώρι. Ήδη οι συννεφιές στις βουνοκορφές του Παναιτωλικού, άρχισαν να πυκνώνουν.

Σταυροχώρι (Δεβίτσινο) Ευρυτανίας, έρημο και ξεχασμένο...

Κοχυλόχορτο ή Σέδο το Δριμύ (Sedum Acre). Χρωματιστή πινελιά στον δρόμο μας.

Η χαράδρα του Σταυροχωρίου, ο Κούτουπας και... το κακό σημάδι!

Βαριά συννεφιά σκεπάζει το Παναιτωλικό για τα καλά, και η ώρα είναι μόλις 9:00.

Στο βάθος, η μύτη του Κούτουπα (1.795μ.), λίγο πριν εξαφανιστεί απ' το οπτικό μας πεδίο.

Βγαίνοντας στο τέλος του δάσους.

Θέση «Πέτρα». Όμορφο ξέφωτο, όπου σταματά και η σήμανση του μονοπατιού.

τρυπιο βουνο ζωναρια βραχοι σπηλιες κορυφη

Τρύπιο Βνι... τα βραχώδη ζωνάρια, οι «φούρνοι», και το τελευταίο τμήμα της διαδρομής.

Οι μόνιμοι κάτοικοι του Τρύπιου Βουνού! Κάθε φορά τους συναντάμε εκεί, να απολαμβάνουν την ελευθερία τους.

Γίδια στο Τρύπιο Βνι. Πρώην οικόσιτα, νυν ελευθέρας βοσκής. Όπως είναι ξεκάθαρο, δεν τους άρεσε καθόλου η ζωή στο μαντρί.

Απέναντι, μια απ' τις κορφές της Τέμπλας (1.669μ.), με την τεράστια κατολίσθηση στο Βαθύ Διάσελο.

Εν τω μεταξύ, λίγα χιλιόμετρα πιο δυτικά... η πρώτη μπόρα της ημέρας ξέσπασε ήδη στο Παναιτωλικό!

Αντάρες καταφθάνουν (και) στην Χελιδόνα.

Μετά την Πέτρα. Στόχος μας το "V" που σχηματίζεται μπροστά μας.

Ματιά προς τα πίσω.

Ανάβαση... με αρκετή «κόντρα»! Στο βάθος χαμηλά, διακρίνεται η καλύβα του Τσιαντή.

Σαρκίνη Ευρυτανίας, φωλιασμένη στον όγκο του Παναιτωλικού.

Η «κόντρα» συνεχίζεται.

Κοντεύουμε στον αυχένα... Το λούκι απέναντι, ήταν στα αρχικά μας σχέδια.

Στο βάθος το Πυργουλάκι (1.445μ.) και η Τέμπλα (1.710μ.), της Χελιδόνας.

Στον αυχένα, 4 ώρες μετά την εκκίνηση. Απέναντι ο όγκος της Καλιακούδας.

κεραμιδι καλιακουδας κουκουρεχι κουκουρεχοπουλο

Το Κεραμίδι (1.647μ.) της Καλιακούδας, μελλοντικός στόχος...

Στο βάθος δεξιά, το Κουκουρέχι (1.746μ.) και το Κουκουρεχόπουλο (1.656μ.), του Ανατολικού Παναιτωλικού.

Πυργοσωρείτες στην Καλιακούδα! Εντυπωσιακό θέαμα, άλλα όχι και τόσο καλό σημάδι για την εξέλιξη του καιρού.

Λίγο χαμηλότερα απ' τον αυχένα, απομεινάρια μιας αλλιώτικης ζωής.

Ξεκαλοκαιριό των Δερματιωτών.

Στον αυχένα, κοιτώντας προς το Τρύπιο Βνι. Συνεχίζουμε προς τα αριστερά (ανατολικά) του βράχου.

Μαλόκεδρος τεσταστίων διαστάσεων... μόνο αυτά επιβιώνουν εδώ πάνω.

Καλιακούδα (2.099μ.).

Ανατολικές πλαγιές του Τρύπιου Βουνού. Κάτω χαμηλά ο Κρικελλοπόταμος.

«Απολίθωμα» μαλόκεδρου. Στέκεται ακόμα όρθιο!

αναβαση στο τρυπιο βνι της χελιδονας ορειβασια

Οπτική επαφή με την κορυφή (οβάλ σχήμα, στα αριστερά).

Βγαίνουμε για λίγο στην κόψη, να αγναντέψουμε την θέα!

χελιδονα ευρυτανιας βουνο αναβαση τρυπιο βνι διαδρομες

Φοβερό το θέαμα, σπάνια οπτική γωνία! Ακριβώς μπροστά μας, το εντυπωσιακό χτένι που παρακάμψαμε από δεξιά

Το δάσος με τα αιωνόβια μαλόκεδρα στον «Κόμπολο».

Οι σάρες και οι χαλιάδες στην δυτική πλευρά του βουνού. Αριστερά η θέση «Πέτρα», απ' όπου περάσαμε.

Συνεχίζουμε για κορυφή, παρά την προφανή εξέλιξη του καιρού. Είμαστε κοντά.

Τελευταίο εμπόδιο.

Ψάχνοντας περάσματα.

Λίγα μέτρα ακόμα. Μπροστά μας η ράμπα που μας βγάζει στην κορυφή.

Τρύπιο Βνι! Η αίσθηση μαγική... Μετά από 5 ώρες πορείας, και αρκετά χρόνια προσμονής γι' αυτή την στιγμή.

Θέα προς τον βορρά. Ο κύριος όγκος της Χελιδόνας, σε μια εξαιρετικά σπάνια πόζα.

Στο βάθος η κακοκαιρία που πλησιάζει...

διποταμα ευρυτανιας δερματι ασπροπυργος βελωτα

Στα νότια, το χάος. Η κορυφή εποπτεύει άψογα ένα μεγάλο μέρος της νοτιοδυτικής Ευρυτανίας (επισημαίνονται τα χωριά και οι σχετικές τοποθεσίες).

Αριστερά οι κορυφές Πύργος και Κεραμίδι της Καλιακούδας, στη μέση ο Πύργος, και μέσα στα σύννεφα η οροσειρά του Παναιτωλικού απ' άκρη σ΄άκρη.

Ευρυτανικό οδικό δίκτυο... Στο βάθος τα χωριά Καστανιά και Τόρνος, και κάτω αριστερά τα Διπόταμα, όπου συναντιούνται ο Κρικελλοπόταμος με τον Καρπενησιώτη, δημιουργώντας τον Τρικεριώτη.

πυργος ευρυτανιας δρομος για ασπροπυργο αντρανοβα

Η κορυφή Πύργος (1.569μ.) με φόντο το ανταριασμένο Παναιτωλικό. Δεξιά ο Ασπρόπυργος (Ανδράνοβα) και τέρμα κάτω ο Τρικεριώτης ποταμός με τα φαράγγια του.