Τρίτη 4 Ιουλίου 2023

Ανάβαση στην Ασημόραχη Αγράφων (Σαλαγιάννη)

  Εκεί που η αγριάδα της Ευρυτανίας φτάνει στον υπέρτατο βαθμό, συναντώντας τον νομό Καρδίτσας και συγκεκριμένα την περιοχή της Αργιθέας, ορθώνεται επιβλητικά μια τετράδα κορυφών. Πρόκειται για την πιο αναγνωρίσιμη και ίσως ομορφότερη κορυφογραμμή της Πίνδου, την «γιρλάντα» όπως εύστοχα αποκαλεί ο φίλος και συνορειβάτης στις πιο πρόσφατες εξορμήσεις μας Ξενοφών ("Jimmuclarku").

Ντεληδήμ', Σουφλί, Διχάλα, Σαλαγιάννη.
Η «γιρλάντα», από την πλευρά της Αργιθέας
 Φυσικά, δεν μιλάμε για τίποτα άλλο παρά για το συγκρότημα Ντεληδήμ'(ου) - Σουφλί - Διχάλα - Σαλαγιάννη των Δυτικών Αγράφων, την περίφημη τετράδα με τα διαδοχικά διάσελα και τις μυτερές, σχεδόν ισοϋψείς κορφές, που τόσο από τα νότια όσο και από τα βόρεια παρουσιάζουν ακριβώς την ίδια όψη σαν κάποιος επίτηδες να τις έφτιαξε έτσι, στοχεύοντας σε μια ξεχωριστή δημιουργία. 

 Έχοντας αντικρίσει ουκ ολίγες φορές το βουνό αυτό σε διάφορες εξορμήσεις μας, άλλοτε από μακριά και άλλοτε από πιο κοντινή απόσταση, έφτασε η ώρα για ένα αφιέρωμα και μια πρώτη γνωριμία μαζί του απο πρώτο χέρι. Στόχος μας η δεύτερη σε ύψος κορυφή του συγκροτήματος, η κορφή Σαλαγιάννη, με υψόμετρο 2.130m και εναλλακτικές ονομασίες «Ασημόραχη» ή «Ψηλόραχη», σύμφωνα με τους ντόπιους. (σ.σ. Γενικά επικρατεί μια ασάφεια-σύγχυση πάνω στο θέμα αυτό, καθώς οι ντόπιοι αρνούνται κατηγορηματικά την ονομασία «Σαλαγιάννη», σε αντίθεση με τους χάρτες. Στην περιοχή επίσης υπάρχουν δύο ακόμη γειτονικές κορυφές που ακούν στις ονομασίες αυτές, περιπλέκοντας ακόμη περισσότερο τα πράγματα.)

«Η θέα από το Φουντωτό»
Έργο ζωγραφικής του Χ. Παρθένη (RAW ART).

  Έτσι λοιπόν, ένα απόγευμα βρεθήκαμε στο Λεοντίτο Αργιθέας να ανηφορίζουμε προς το οροπέδιο και ξακουστό βοσκότοπο «Μέγας Στανός» (1.560μ.) όπου διανυκτερεύσαμε σε σκηνές, ακριβώς στο «κλείσιμο» μιας ήδη ορειβατικά γεμάτης ημέρας έπειτα από περιήγηση στα ψηλώματα της Κουρούνας και της Φτέρης (δείτε το σχετικό άρθρο εδώ). Ας περάσουμε τώρα στις φωτογραφίες...
  

μεγας στανος ντεληδημ λεοντιτο
Απογευματάκι στον Μέγα Στανό με θέα τις βουνοκορφές. Δεξιά η Ασημόραχη.

σαλαγιαννη αναβαση απο λεοντιτο
Το επόμενο πρωί, ξεκινώντας για την κορυφή. Στόχος ο χαλιάς ευθεία μπροστά μας,  ακριβώς κάτω από τον μικρό αυχένα.

ασημοραχη αγραφων σαλαγιαννη ορειβασια στα αγραφα
Το τέλος της τραβέρσας - έξοδος από τον χαλιά.

αναβαση σαλαγιαννη
Η χορταριασμένη ράμπα που ακολουθεί, μας ανεβάζει απότομα προς την ράχη. Στο βάθος το Ντεληδήμ'.

βουνα ανατολικης αργιθεας
Θέα προς τα πίσω.

Έχοντας βγει πλέον στην ράχη, γύρω μας αποκαλύπτεται το άγνωστο συγκρότημα των βουνοκορφών Χοντρό Σπανό, Λακκώματα, Γαλάτσι, Τσουρνάτα, Ψηλόραχη και Ζερβό που ορθώνεται στα δυτικά - βορειοδυτικά.

τσουρνατα αγραφων
Η Τσουρνάτα (1.881μ.) με φόντο το Γαλάτσι ή Ασήμι (1.894μ.). Στο βάθος δεξιά ο Κοκκινόλακκος (1.796μ.).

σαλαγιαννη αναβαση
Κορυφές σε παράταξη...

τσουρνάτα  βουνοκορφή δυτικά άγραφα
...και ενώ προχωράμε, κοπάδι πρόβατα ξεχύνεται στις πλαγιές της Τσουρνάτας!

κοπαδι προβατα στο βουνο
Σε πείσμα των καιρών.

κορυφη πυραμιδα δυτικα αγραφα
Η Πυραμίδα (2.003μ.).

Συνέχεια προς την κορυφή.

Χοντρό Σπανό αγραφα Οψιμοχώραφο
Παιχνίδια με τα σύννεφα. Το Χοντρό Σπανό (1.930μ.) και στο βάθος το Οψιμοχώραφο (1.785μ.).

ντεληδημι απο σαλαγιαννη
Από την άλλη πλευρά.

Αντάρες πλησιάζουν καθώς φτάνουμε στην προκορυφή.

κορυφη σαλαγιαννη αγραφα
Λίγα βήματα μετά... 

αρκουδιά δυτικά άγραφα σαλαγιάννη
Το κατέβασμα προς την Αρκουδιά (διάσελο - πλάτωμα στο κάτω μέρος) και πιο πίσω, ένα χαώδες παζλ βουνοκορφών.

κορυφη δυτικα αγραφα μπαλντενησι πυραμιδα
Κορυφή (2.009μ.), Μπαλντενήσι (2.030μ.), Πυραμίδα (2.003μ.). Στο βάθος αριστερά η Στάρα (1.823μ.) και στον ορίζοντα τα Όρη Βάλτου.

στρουγγα πετρινο μαντρι στο βουνο
Αρκουδιά. Ξεχασμένες στρούγκες εδώ κι εκεί, μαρτυρούν την πάλαι ποτέ έντονη κτηνοτροφική δραστηριότητα της περιοχής.

παλια στρουγκα στο βουνο
Κι άλλα απομεινάρια τσελιγκάδων στην Αρκουδιά...

Μονοπάτι από την Αρκουδιά, ξεχασμένο και αυτό, κατηφορίζει προς το Ασπρόρεμα.

κορυφη σαλαγιαννη
Αναμέτρηση.

Μωσαϊκό! Πάνεμορφοι σχηματισμοί πετρωμάτων ανάμεσα στις δυο κορφές.

Η κατάλληλη γλάστρα.

Κορυφή Σαλαγιάννη (2.130μ.), μιάμιση ώρα μετά την εκκίνηση. Παράθυρο προς τον νότο (Ευρυτανία).

δυτικα αγραφα κορουνα φτερη μπαλντενησι
Στη μέση του πουθενά...

πλακα κουρουνα λιακουρα φτερη δυτικα αγραφα
Σφεντάμι (1.705μ.), Πλάκα (1.853μ.), Κουρούνα (1.910μ.), Λιάκουρα (2.040μ.), Φτέρη (2.127μ.) και Γιδόκαστρο (1.757μ.). Η επιτομή της αυθεντικής βουνίσιας περιπέτειας...


Κουρούνα αγράφων
Κουρούνα (1.910μ.).

Φτέρη βουνο αγραφα
Φτέρη (2.127μ.).

Γιδόκαστρο αγράφων
Γιδόκαστρο (1.758μ.).

αργιθεα ασημοραχη σαλαγιαννη
Ματιά προς τον βορρά (Αργιθέα). Περικυκλωμένοι και στριμωγμένοι ανάμεσα σε κορυφές, αφηνόμαστε στην μαγεία.

Η δεύτερη σε ύψος κορυφή του Σαλαγιάννη (~2.120μ.).


Στο πολύ βάθος και με δυσκολία, διακρίνουμε τα Τζουμέρκα (2.393μ.), με τις τελυταίες χιονούρες.


Η Ψηλόραχη (1.893μ.) και το Ζερβό (1.763μ.), με τον εγκαταλελειμμένο δρόμο που από τον Μέγα Στανό καταλήγει στην ξεχασμένη εδώ και χρόνια ποιμενική συνοικία Βρυσούλες (κάτω αριστερά). Στο βάθος η Βερούσια ή Προφήτης Ηλίας (1.775μ.) και το Ανθηρό Αργιθέας, χαμένο στην βουνοθάλασσα της Πίνδου.

Αετοχώρι Αργιθέας
Το Αετοχώρι Αργιθέας και η κορφή Σκάλα (1.542μ.), πάνω από την Στεφανιάδα.

Αμέσως γειτονικό βουνό προς τον βορρά, η Καράβα (2.184μ.). Κάτω αριστερά το Πετροχώρι Αργιθέας (Σπυρέλο) και λίγο ψηλότερα οι ποιμενικοί οικισμοί Εβάκλη και Πατλιά.

λεοντιτο αργιθεας πετροχωρι
Λεοντίτο και Πετροχώρι (Σπυρέλο), χωριά της ανατολικής Αργιθέας.

φουντωτό αργιθέας
Το Φουντωτό Αργιθέας.

διασελακια ντεληδημ διχαλα
Τα Διασελάκια (~1.760μ.), κορυφές δίδυμες με την Διχάλα, και πίσω το ξεκαλοκαιριό των τσελιγκάδων στα Λακκώματα. Τί να γραψει κανείς γι' αυτή την ομορφιά...

γκικα λεοντιτο
Γκίκα. Διάσπαρτες στρούγκες και πεσμένα κονάκια τσελιγκάδων, σε ακόμα μια γωνιά του βουνού...

σαλαγιαννη αγραφων θέα από την κορυφή
Κοιτώντας ανατολικά, προς το υπόλοιπο συγκρότημα του βουνού. Δεξιά Ευρυτανία, αριστερά Καρδίτσα.

Το μονοπάτι Βασιλάδες - Τσουμπρέλ - Ντεληδήμ', στις πλαγιές της Αφορισμένης. 

διχαλα σουφλι ντεληδημι
Διχάλα (2.087μ.), Σουφλί (2.090μ.) και Ντεληδήμ'(2.163μ.), κορυφογραμμή για τολμηρούς. Στο βάθος δεξιά η Τσουκασάκα (1.980μ.).

Η απόληξη του οροσυμπλέγματος Σαλαγιάννη - Ντεληδήμ' προς τα νοτιοανατολικά:
Τσουκασάκα (1.980μ.), Πυραμίδα (1.790μ.), Ασημόραχη (1.740μ.), Γενίτσαρι (1.710μ.), Σταυρός (1.600μ.), Καυκί (1.608μ.) και Τσούμα (1.487μ.).


Ανάγλυφο, στο «πέσιμο» του βουνού προς το Ασπρόρεμα.

ασπρορεμα επινιανων σφρι σφυρι
Ασπρόρεμα Επινιανών. Κι όμως, αυτός ο άγριος κι αφιλόξενος τόπος έθρεφε κάποτε ολόκληρες οικογένειες, χειμώνα καλοκαίρι. Σε κάθε γωνιά, απομεινάρια απο πεζούλες και πεσμένα σπίτια, πνιγμένα πλέον στην οργιώδη βλάστηση. Κάτω αριστερά το Σφ'ρί.

σαλαγιαννη αγραφων
Ώρα για κατάβαση.

Aubrieta deltoidea Ωμπριέτα δελτοειδής
Ομορφιές στα πιο απίθανα σημεία.
Ωμπριέτα η δελτοειδής (Aubrieta deltoidea)

Doronicum columnae Ten.  Δωρόνικον το στυλώδεςΌταν ανθίζουν ακόμα και οι βράχοι!
Δωρόνικον το στυλώδες (Doronicum columnae Ten.),  Μυοσωτίς η αλπική (Μyosotis alpestris), Ωμπριέτα η δελτοειδής (Aubrieta deltoidea)

Ούτε ο πιο ευφάνταστος ζωγράφος...
Δωρόνικον το στυλώδες (Doronicum columnae Ten.),  Μυοσωτίς η αλπική (Μyosotis alpestris)

Erysimum microstylum Hausskn. 1893
Κάθε σπιθαμή και χρώμα.
Ερύσιμο (Erysimum microstylum Hausskn. 1893)

κορυφη σαλαγιαννη αγραφα ασημοραχη
Στο «V» των κορυφών.

σαλαγιαννη αναβαση
Η τελευταία ανηφόρα.

Γαλάτσι (1.894μ.), Μυρμιτζάλα (1.542μ.) και στο βάθος η Ζιούρα ή Αστρί ή Αετοί (1.852μ.), βουνό του νομού Άρτας.

χοντρο σπανο αγραφα πυραμιδα
Καθώς κατηφορίζουμε στην Ασημόραχη...

κοπαδι προβατα στα αγραφα
...φωνές, κουδούνια και γαυγίσματα στα αριστερά μας!

τσοπανος με τα προβατα στο βουνο
Η ζωντάνια των βουνών.

ομαδα ορνιων στα αγραφα
Εν τω μεταξύ, πάνω απ' τα κεφάλια μας!

Όρνιο Gyps fulvus
Το απειλούμενο με εξαφάνιση Όρνιο (Gyps fulvus fulvus), του οποίου οι κυριότερες αιτίες θανάτωσης είναι τα δηλητηριασμένα δολώματα (φόλες) και η πρόσκρουση σε πτερύγια ανεμογεννητριών. Και στα δύο, την υπογραφή του βάζει ο άνθρωπος...

μέγας στανός αργιθέα
Μπροστά μας ξανά ο Μέγας Στανός.

Rhinanthus melampyroides
Rhinanthus melampyroides. Σχετικά σπάνιο αγριολούλουδο με μικρή εξάπλωση, που φύεται σε μεγάλα υψόμετρα και κυρίως στην Βόρεια Πίνδο.

αναβαση σαλαγιαννη
Στην τραβέρσα.

ασημοραχη σαλαγιαννη αγραφα
Με το αυτοκίνητο πλέον, κατεβαίνοντας προς Λεοντίντο. Ασημόραχη (2.130μ.).


Βίντεο και στίγμα της διαδρομής:


*Το άρθρο αφιερώνεται στον φίλο Βασίλη Τσιτσώνη,
από το Πευκόφυτο Καρδίτσας



2 σχόλια:

  1. Όσο διαβάζω το άρθρο προσπαθώ να αποφασίσω αν η φωτογραφική μαεστρία "κλέβει" από το τοπίο, δείχνοντάς το καλύτερο απ ότι είναι, ή είναι πράγματι τόσο επικό όσο δείχνει...Κλείνω προς τη δεύτερη θεωρία, και κάπως έτσι βάζω για άλλη μια φορά τα Άγραφα στα "to do".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Χρήστος Χαντζής21/9/23, 12:59 π.μ.

    Υπέροχα μέρη με γνήσια βουνήσια αγριάδα. Σας ζηλεύω παιδιά. Υπέροχες οι φωτογραφίες σας. Ο ΕΟΣ Αγρινίου είχε ανέβει χειμώνα με χιόνι και ομίχλη στο Ντελιδήμη από Λεοντίτο πριν χρόνια.Η κορυφή που πήγατε είναι από τις πιο εντυπωσιακές στην περιοχή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή